Ngộ độc thực phẩm là một hội chứng rất thường gặp trong đời sống. Các triệu chứng của người bệnh rất đa dạng với các mức độ nguy hiểm khác nhau. Để xử trí đúng cách, chúng ta cần phải tìm hiểu rõ nguyên nhân và mức độ nguy hiểm của người bệnh. Cùng tìm hiểu xem ngộ độc thực phẩm uống thuốc gì?
Triệu chứng ngộ độc thực phẩm
Tùy vào nguyên nhân gây ngộ độc mà bệnh nhân có các triệu chứng khác nhau. Mức độ nguy hiểm của các triệu chứng được phân nhóm từ nhẹ đến nặng. Để tiếp cận và xử trí đúng cách, người nhà cần quan sát và đánh giá các triệu chứng của bệnh nhân. Có thể phân loại các triệu chứng theo mức độ nguy hiểm thành 2 nhóm chính:
Tham khảo thêm:
- Dấu hiệu đau bụng do ngộ độc thực phẩm và các kiểu đau bụng khác?
- Ngộ độc thực phẩm ở bà bầu: Dấu hiệu và cách xử lý an toàn
- Trẻ bị ngộ độc thức ăn: Dấu hiệu nhận biết và cách trí an toàn
Nhóm các triệu chứng thường gặp
Nôn ói, đau bụng, tiêu chảy… Nhiều người có thể cùng có triệu chứng này sau khi cùng ăn một loại thức ăn. Nguyên nhân của nhóm triệu chứng chủ yếu là do tiếp xúc với các loại vi khuẩn có trong thực phẩm. Các loại thức ăn ôi thiu, biến chất thường là nơi tập trung mầm bệnh. Các triệu chứng trên có thể chuyển nặng và là những biến chứng nguy hiểm nếu không được can thiệp và uống thuốc đúng cách.
Nhóm các triệu chứng đe dọa tính mạng
Khó thở, vã mồ hôi, mạch nhanh, huyết áp tụt, co giật, lơ mơ… Đây là những dấu hiệu nặng và bệnh nhân có nguy cơ tử vong rất cao. Do đó, người nhà cần bình tĩnh xử trí đúng cách và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Các nguyên nhân của nhóm này thường là do bệnh nhân ăn thức ăn có sẵn chất độc tự nhiên. Một số thức ăn gây ngộ độc cấp cần tránh như thịt cóc, cá nóc, nấm độc, khoai mì cao sản…
Cách xử trí ngộ độc thực phẩm tại nhà
Để trả lời câu hỏi ngộ độc thực phẩm uống thuốc gì, bạn cần phải xác định nguyên nhân và mức độ nặng của bệnh nhân. Người bị ngộ độc có những triệu chứng nguy hiểm và có thể chuyển nặng nếu không được can thiệp và xử trí đúng cách. Xử trí ngộ độc tại nhà nhằm hai mục đích chính:
- Hạn chế hấp thu các chất độc vào cơ thể.
- Tăng đào thải chất độc khỏi cơ thể.
Ngộ độc thực phẩm nhẹ có thể uống thuốc tại nhà
Tủ thuốc gia đình thường có sẵn có loại thuốc uống khi ngộ độc thực phẩm. Để sử dụng đúng các loại thuốc này, bạn cần hiểu rõ hướng dẫn sử dụng của từng loại thuốc. Ngoài ra, cũng cần xác định đúng nguyên nhân và mức độ nguy hiểm của người bị ngộ độc. Tùy vào đặc điểm triệu chứng ngộ độc thực phẩm uống thuốc khác nhau.
1. Oresol
Nôn ói, tiêu chảy là dấu hiệu nhẹ thường gặp ở bệnh nhân ngộ độc. Tuy nhiên, nếu nôn ói và tiêu chảy quá nhiều lần cơ thể sẽ dẫn đến tình trạng mất nước. Mất nước là một biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, người bị ngộ độc cần uống bù nước hoặc oresol. Nước chín hoặc oresol rất quan trọng để sử dụng cho bệnh nhân có tiêu chảy hoặc nôn ói nhiều. Bệnh nhân tiêu chảy quá nhiều lần có thể sử dụng thêm 1 – 3 gói Smecta/ngày.
Có thể bạn quan tâm:
- Niacinamide là gì ?6 tác dụng của Niacinamide trong làm đẹp
- Serum HA – Tinh chất trị sẹo và cấp ẩm tuyệt vời cho da
2. Sorbitol
Bệnh nhân bị ngộ độc thực phẩm có thể uống thuốc xổ sorbitol hoặc sử dụng than hoạt tính. Than hoạt tính có tác dụng trung hòa một số loại độc chất từ thực phẩm và ngăn chặn sự hấp thu độc chất vào dạ dày.
Bên cạnh đó, thuốc xổ sorbitol có vai trò tăng thải độc chất ra khỏi cơ thể. Các loại thuốc trên phát huy tác dụng ở bệnh nhân sau ăn từ 1 đến 2 tiếng.
3. Kháng sinh
Trong trường hợp bệnh nhân ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn, cần phải sử dụng thêm một số loại thuốc kháng sinh. Thuốc kháng sinh như ciprofloxacin hoặc biseptol được dùng khi có bằng chứng rõ ràng và được bác sĩ kê toa.
Xử trí khi có biến chứng và dấu hiệu nguy hiểm
Bên cạnh các trường hợp ngộ độc thực phẩm có thể uống thuốc tại nhà, cũng cần lưu ý thêm các biến chứng và dấu hiệu nặng ở bệnh nhân bị ngộ độc:
Một số biến chứng có thể gặp là:
- Nôn ói ra máu.
- Đau bụng dữ dội.
- Đi tiêu nhiều lần (phân nước hoặc lẫn máu).
- Sốt…
Khi bệnh nhân có các biến chứng trên, cần đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị. Các dấu hiệu đe dọa tính mạng, khi có các dấu hiệu này người nhà cần bình tĩnh và thực hiện các bước sau:
- Ngừng ăn ngay lập tức và ghi nhận loại thực phẩm gây ngộ độc.
- Nếu bệnh nhân còn tỉnh táo, nhanh chóng nôn ra thức ăn. Kích thích nôn ói bằng cách cho bệnh nhân uống 1 ngụm nước, dùng ngón tay ngoáy họng ở vị trí cuống lưỡi. Lưu ý bệnh nhân cúi thấp đầu khi nôn để tránh hít sặc.
- Nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
Tại cơ sở y tế, ngộ độc thực phẩm uống thuốc gì?
Trong trường hợp bệnh nhân có các triệu chứng đe dọa tính mạng, hồi sức cấp cứu cho bệnh nhân được ưu tiên hàng đầu. Đồng thời, người bệnh được điều trị triệu chứng có liên quan. Bên cạnh các biện pháp nhằm loại bỏ chất độc và hạn chế hấp thu, một số loại thuốc chuyên biệt được sử dụng dưới chỉ định của bác sĩ.
Đối với bệnh nhân còn tỉnh táo, chưa có dấu hiệu nặng
- Tiếp tục kích thích nôn ói để loại bỏ chất độc. Chất nôn được quan sát và lưu mẫu để gửi đi làm xét nghiệm.
- Bệnh nhân được uống hỗn hợp than hoạt tính và sorbitol.
- Truyền dung dịch lactate ringer hoặc natri clorua 0,9% để bù nước và điện giải.
- Rửa dạ dày trong vòng 1 giờ đầu tiên ăn phẩm thực phẩm gây ngộ độc.
Hồi sức cấp cứu đối với người bệnh tiên lượng nặng
Các biện pháp hồi sức cấp cứu được ưu tiên hàng đầu đối với bệnh nhân có tiên lượng nặng. Những biện pháp này nhằm đảm bảo hoạt động của ba hệ cơ quan: hô hấp, tuần hoàn, thần kinh. Bên cạnh đó là hỗ trợ hoạt động chức năng của gan và thận.
- Hô hấp: Bệnh nhân bị ngộ độc cá nóc có thể bị liệt cơ hô hấp. Đảm bảo khai thông đường thở, hút đàm nhớt, thở oxy.
- Tuần hoàn: Loạn nhịp và tụt huyết áp là hai dấu hiệu cần xử trí ngay. Tùy theo tình huống mà sử dụng thuốc phù hợp. Bệnh nhân ngộ độc trứng cóc có thể bị ức chế nhịp tim. Bệnh nhân ngộ độc solanin khi ăn khoai tây mọc mầm có thể bị loạn nhịp, hạ huyết áp. Các loại thuốc sử dụng là arenaline, digoxin, dobutamin, dịch truyền tĩnh mạch…
- Thần kinh: Các tình huống rối loạn tri giác (lơ mơ, hôn mê, co giật…) có thể gặp do nhiều nguyên nhân khác nhau. Bệnh nhân có co giật được xử trí cắt cơn bằng thuốc an thần như seduxen, thiopental… Các trường hợp hôn mê được chỉ định truyền glucose 30% kèm vitamin B1.
- Gan thận: Ngộ độc thực phẩm có thể tiến triển đến suy gan, suy thận. Các biện pháp lọc thận, lọc máu được thực hiện nhằm hỗ trợ hoạt động chức năng cho các cơ quan.
Thuốc giải độc đặc hiệu
Một số trường hợp ngộ độc thực phẩm có thể uống thuốc giải độc. Thuốc giải độc đặc hiệu với từng nguyên nhân gây ngộ độc với liều lượng chính xác. Do đó, người bệnh phải sử dụng đúng, đủ liều mới phát huy tác dụng thuốc giải độc.
Ví dụ: Sodium thiosulfate là thuốc giải độc khoai mì cao sản…
Sẽ rất hữu ích cho bác sĩ nếu người nhà cung cấp đầy đủ thông tin, liều lượng loại thực phẩm gây ngộ độc. Các thông tin này có được nhờ người nhà ghi nhớ, chụp ảnh hoặc mang đến bệnh viện vỏ hộp, bao bì… của loại thực phẩm gây ngộ độc.
Điều đầu tiên cần phải xác định được nguyên nhân và mức độ nguy hiểm của người bệnh. Nếu bệnh nhẹ, người ngộ độc có thể uống thuốc tại nhà. Tuy nhiên, để sử dụng các loại thuốc đặc trị thì cần phải được hướng dẫn của bác sĩ tại cơ sở y tế.
Ngộ độc thực phẩm có thể phòng ngừa được. Chúng ta nên ăn đun sôi, nấu kỹ và rửa tay trước khi ăn. Tránh ăn các thực phẩm hư hỏng, ôi thiu, quá hạn sử dụng. Tuyệt đối không sử dụng các loại thực phẩm có độc chất như thịt cóc, cá nóc, nấm độc, khoai mì cao sản…
